Ik ga dood. Wat nu
Als jij morgen te horen zou krijgen dat je over drie maanden dood zou gaan, wat zou jij dan gaan doen met die tijd? Het blijkt dat uit cijfers van de palliatieve zorg dat de meeste mensen in onderhandeling met de dood gaan. Ze willen meer tijd en zijn bereid om daar ver voor te gaan. Meer tijd. De meeste mensen hebben echter helemaal niet duidelijk wat ze dan met -meer tijd- gaan doen en aangezien ze nog steeds doodgaan is eigenlijk het enige dat bewerkstelligd wordt…meer tijd om dood te gaan. Langer doodgaan. Ik weet vrijwel zeker dat wanneer je mensen de keuze stelt tussen kort of lang doodgaan het antwoord vrij eenduidig zal zijn, wat jij?
Hoe dan wel?
Als je over drie maanden dood gaat, wat ga je met de tijd doen die je nog hebt. Veel mensen kiezen er ook voor om lijstjes af te gaan werken. ‘Ik moet nog parachute gesprongen hebben, ik wil nog Mount Everest beklimmen’. En zo wordt hun tijd ingevuld met het doen van activiteiten die te maken hebben met leven, niet met doodgaan. De dood is eigenlijk niet welkom en wordt zo lang mogelijk buiten de deur gehouden, harder gaan leven als antwoord op het naderend einde.
Tot het einde
‘Hij heeft gevochten tot het einde’. In onze cultuur is dat een soort van nobele daad die je voor jezelf doet als je te weten komt dat je dood gaat. De dood is iets om te bevechten, niet om vrede mee te sluiten. De dood als dooddoener, niet als kroon op het leven. En natuurlijk zijn er de dingen die achter blijven, de dingen die onaf zijn, de dingen die niet meer verder gaan als de eigenaar ervan sterft, de hond zonder baasje, het boek zonder einde.
Maar is het leven dan ooit ‘af’? Dat je zegt, op een avond; ‘het is klaar, het is goed’, en dat diegene dan de volgende ochtend in vrede sterft? Ik meen dat dit uiterst zeldzame gebeurtenissen zijn. Het leven is nooit af, totdat het ophoudt, op welk moment in de tijd dat ook is. Hoe gezegend, vervuld, oneerlijk, onaf, wonderschoon, compleet, lijdzaam, verbitterd, eenzaam, veelzaam, gevuld dat moment in tijd ook is. Het is de dood die het leven compleet maakt en eindig en daarmee waarde eraan geeft.
Wat als
We de dood zouden accepteren als de onverwachte regenbui tijdens een lentewandeling? Wat doe je op dat moment? Terugkeren heeft weinig zin, blijven staan in boze ontkenning zal je weinig droge kleren opleveren. De meeste van ons accepteren, met frisse tegenzin, het gegeven van de regen en wandelen verder, waarderen waarschijnlijk zelfs de geur van de regen op versgemaaid gras. En zo is het met de dood ook. Met frisse tegenzin erkennen dat het moment daar is, dat je misschien niet wil gaan, maar dat je accepteert dat je gaat. En dan kan je nog steeds die parachute sprong gaan maken maar de motivatie om dat te doen is dan een andere.
Het leven is altijd gevuld en vervuld en compleet, op welk moment de dood ook in ons leven komt. Het vraagt moed om op dat moment te vertragen en te voelen wat er te voelen valt, in het licht van het bewijs van onze sterfelijkheid. Er ligt een grote ontspanning, voor wie genoeg durft te vertragen, in het integreren van de wijsheid dat we inderdaad sterfelijk zijn, dat we gelijk hadden om te leven alsof het nooit zou eindigen juist omdat we wisten dat het zou eindigen.
In wijsheid sterven
Levenseinde Doula
basvandertang.nl